Stosowanie cen transferowych dotyczy przede wszystkim transakcji o charakterze międzynarodowym. Z tego też powodu podatnik musi się stosować zarówno do polskich, jak i do unijnych regulacji. Sprawdź, które z nich są najważniejsze.
Polskie akty prawne dotyczące cen transferowych
Ceny transferowe to mechanizm o zasięgu międzynarodowym. Obowiązują wytyczne UE i OECD, ale w pierwszej kolejności polski podatnik zawsze musi kierować się polskimi przepisami prawa. Obowiązek dokumentacyjny jest jednym z wymogów formalno-prawnych i oznacza konieczność sporządzenia dokumentacji szczegółowo opisującej ceny transferowe zgodnie z prawem polskim i lokalnymi regulacjami.
W Polsce zapisy dotyczące cen transferowych, znaleźć można w treści 5 aktualnie obowiązujących ustaw, którymi są (chronologicznie, zgodnie z datą powstania):
-
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350 (tzw. ustawa o PIT),
-
Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86 (tzw. ustawa o CIT),
-
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591,
-
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926,
-
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535 (tzw. ustawa o VAT).
Prawo UE a ceny transferowe
Z uwagi na międzynarodowy charakter zagadnienia cen transferowych, naturalne jest zainteresowanie tym tematem organizacji międzynarodowych. Polskie rozwiązania prawne dotyczące cen transferowych nie tylko bazują na przepisach unijnych, ale też są z nimi spójne. To bardzo istotne – wiele grup kapitałowych zrzesza podmioty z siedzibami na terenie różnych krajów UE. Ponieważ państwa te różnią się w kwestii ordynacji podatkowej czy zasad rachunkowości, konieczne jest istnienie jednolitych przepisów, aby nie dochodziło do konfliktu interesów pomiędzy państwami członkowskimi.
Aktualnie obowiązujące przepisy unijne dotyczące cen transferowych znajdują się w kilku aktach prawnych a wytyczne można znaleźć w raportach oraz komunikatach. Komisja Europejska pracuje nad uproszczeniem przepisów. We wrześniu 2023 r. przedstawiono projekt Dyrektywy w zakresie cen transferowych, stanowiącej integralną część przygotowywanego pakietu reform Business in Europe: Framework for Income Taxation (w skrócie BAFIT). Dyrektywa ta ma na celu harmonizację przepisów związanych z cenami transferowymi na terenie całej UE. Jeśli prace nad BAFIT pójdą zgodnie z planem, dyrektywa ma zacząć obowiązywać we wszystkich krajach wspólnoty, w tym w Polsce, od 1. stycznia 2026 r.
Rola organizacji międzynarodowych w obszarze cen transferowych
Wpływ na formułowanie przepisów związanych z cenami transferowymi mają również organizacje międzynarodowe – zarówno rządowe (IGOs), jak i pozarządowe (NGOs). Organizacje te odgrywają ważną rolę we współpracy pomiędzy państwami, instytucjami, osobami prawnymi i osobami fizycznymi.
Organizacje rządowe zawiązywane są na poziomie państw. Mają one rozległe prawa – mogą zawierać umowy międzynarodowe, utrzymywać stosunki dyplomatyczne, a także uczestniczyć w tworzeniu regulacji prawnych. Do IGOs, które mają największy wpływ na tworzenie praw związanych z cenami transferowymi, należą ONZ, OECD oraz Wspólne Forum UE ds. cen transferowych.
NGOs nie mają podmiotowości międzynarodowej i podlegają prawodawstwu właściwemu ze względu na miejsce zarejestrowania organizacji. Pełnią one rolę doradczą i kontrolną, a ich zalecenia mają istotny wpływ na formułowane na poziomie międzynarodowym prawa. Jedną z NGOs specjalizującą się w cenach transferowych jest zarejestrowana w Polsce Transfer Pricing Centre Association.
Kontrola cen transferowych
Weryfikacja poprawności stosowania cen transferowych zaczyna się na poziomie lokalnym. Do przeprowadzenia kontroli upoważnione są organy podatkowe – czyli wszystkie organy nadzorowane przez Ministerstwo Finansów (np. Urząd Skarbowy). W przypadku wykrycia nieprawidłowości, Fiskus wszczyna procedurę administracyjno-skarbową lub podatkową.
Przepisy dotyczące cen transferowych należą do najbardziej skomplikowanych w polskim i międzynarodowym prawodawstwie. Aby mieć pewność, że stosujemy je prawidłowo, warto zlecić audyt cen transferowych, który przeprowadza profesjonalna firma.
Z porady firmy zajmującej się cenami transferowymi warto skorzystać również w szerszym zakresie. Podmiot taki może świadczyć usługi consultingowe, przeprowadzać szkolenia czy pomóc w przygotowaniu wewnętrznej polityki cen transferowych.
Artykuł sponsorowany
